Chak grenn wòch dore klete yon richès ki pa gen pri nan djakout li. Gen rèv ki nan manmèl k ap pawaze ak 2 bout solèy pandje anba tche yo, pandan gen lòt k ap bwè van an tchenkon pou bajou pa kase antèn yo avan lalin fè miyèt moso.
Pa bò isit, se ak manchèt nèg peche pwason. Amadou toujou pwente loseyan ak lang li pou mèt agwe pa koupe l kout je nan dwèt, paske depi w pa gen anyen pou bay mèt dlo, se tande wa tande pechè jwenn dekwa pou yo nouri fanmi yo, bay tchovi yo yon ti lasini pou anpeche trip yo kase. Amadou souvan di : "Nou manje pou souf nou pa kase. Nou manje pou n pa etèn." Tèlman manje s on bagay ki ra sou zile a.
Bon filè pa fè bon pechè, bon peyizan pa fè bon jaden, bon ougan pa fè bon peristil, bon pastè pa fè bon legliz... Mwen manke bliye di nou sa, bon entèlektyèl, save, moun ki etidye syans ak domèn politik pa fè bon politisyen bò lanmè sa a. Chak moun g on istwa miltikolò pentire an nwa nèt bò rivaj la.
Amadou sou dezèdtan, zen l pa janm sekwe, finalman li deside f on ti leve pou l gade longè lorizon paske se toutan lap pran mezi pwofondè a. Yon pwofondè ki finalman konn koulè glè je Amadou, kòmkidire pwason yo vini lè yo, yo fè Amadou lasisin, manje manje a nan zen an, epi al fè wout yo.
Amadou kanpe ak de men l sou anch li ou pata di se de fèy zòrèy elefan kap eseye tande abèy ki pote move nouvèl.
Se konsa Balenndjo ki se youn nan granmoun ki pi ansyen bò rivaj la rele Amadou, li mande l : "A kisa w ap panse la, ki rèv ou Amadou ?"
Amadou souke tèt li, li plenn, epi li reponn Balenndjo : " Depi l douvanjou tout moun vin anpile bò rivaj la ak yon sèl objektif, jwenn dekwa pou yo manje, pou yo nouri fanmi yo epi vann ak detwa grenn vilajwa ki paka menm satisfè fanmi yo menm.
Mwen ap gade lajè loseyan sa epi m di tèt mwen, poukisa nou pa konstwi yon bagay ki ka fè nou antre pi lwen ale nan fon an plis, konsa n ap ka pran pi gwo pwason, pi plis pwason ansanm. Lè nou rive bò rivaj la, n ap separe yo an pati egal bay tout moun, epi n ap vann nan lòt vilaj ki pi pre yo. Konsa n ap konnen lè n ap manje, tout lòt fanmi ak zanmi nou yo ap gen dekwa sou tab yo tou."
Balenndjo di l : "Atò, se rèv la sa ?"
Amadou reponn : "Se sa wi map miyonnen nan lespri m depi talè a, m pa konn kòman w twouve sa."
"Se vrèman yon bèl lide w genyen an wi Amadou, men konbyen moun ou panse k ap aksepte avèw ? Konbyen moun k ap aksepte pèdi jounen pèch yo pou konstwi yon bagay ki ka pa menm fonksyone menm ? Amadou, ann kontante nou ak sa n genyen. Lavi pa mande pou w twò pouse l ke sa. Dayè m fèt la, mwen jwenn tout moun ap fè ti pèch pèsonèl yo, sa pa janm deranje pèsòn, kounya w vin ak yon lide ki ka mete vi moun an danje apre yo fin pèdi plizyè jounen travay." Se konsa Balenndjo te reponn.
"Balenndjo, ou te mande m sa m gen nan djakout mwen, mwen soufle l ba ou, men ou pap vin balewouze rèv mwen nan lespri m la. Li te mèt se klopi-klopan m ap kòmanse jiskaske mwen reyalize l." Amadou
Pandan Amadou ap kadjaye ak Balenndjo konsa, li voye je l li wè fil zen l lan k ap souke, li kouri rale l, li jwenn yon gwo pwazon woz pandje nan zen an. Amadou ri, Amadou kontan, Amadou di Balenndjo, lè nou fin konstwi aparèy sa, avan livè rive n ap tèlman gen pwason woz pou n manje tout moun ap gen pou vin bò rivaj la ak yon panye plen kado pou remèsye Agwe. Mwen pwomèt ou sa.
Balenndjo ri Amadou, epi l di : " Moun fou tout lè vre wi mezanmi."
Se konsa, kèk jou apre, Amadou gaye nouvèl la bò rivaj la, tout mesye yo te renmen ide a, gwo aplodisman. Ou pata di se Dye delivrans lan yo konnen sou nou Desalin ki ranpli nanm Amadou. Tout moun konnen kisa Desalin te konn fè, kisa l te ka fè. Domaj, kout ponya nan do, tretriz, move klan, move lawon te fè yo vide pwazon nan rèv li, jouk yo kangrennen lespwa tout yon pèp.
Apre tout aplodisman, gen yon sitwayen ki pa pi konsekan ke sa, yon grenn zanno nan zòtèy mabouya nan dezè, yon movè zè nan zepon poul kayèt ki di : "Pandan n ap konstwi aparèy sa, kisa fanmi nou ap manje ? Kisa nou menm n ap manje tou? "
Amadou reponn li di l : " N ap fè yon travay kolektif, tout moun ap patisipe fason pa yo. Pandan yon gwoup ap travay yon jou, yon lòt gwoup ap peche. Epi nap fè kanbiz pou tout moun jwenn. Demen, gwoup ki te peche a ap vin travay, sak te travay yo pral peche, epi n ap fè l konsa jiskaske nou fin konstwi aparèy la."
Sitwayen an pat dakò, sa te pote konfizyon nan gwoup la, epi yo te vin abandone lide a.
Apre rankont sila, Amadou antre lakay li, li pran rach li, koupe bwa, epi konstwi yon aparèy ak sa li genyen.
Sa te pran tan, e kòm Amadou pat byen manje pase sa, li te vin megri.
Amadou te pran 2 bon semèn pou l konstwi aparèy sa. Se konsa, yon tifrè Amadou ki te pase tout tan yo avèl nan travay la ki rele Bato, te ekri non l sou aparèy la san Amadou pat menm rann kont. Apre 2 semèn sa, Amadou te ale bò rivaj la ak aparèy la, e premye moun ki ta pral gade Amadou pou mande l kisa sa ye la se te Balenndjo.
Pandan Amadou ap di l a kisa li fè aparèy la, Balenndjo di l : " Epa ou rele aparèy la bato."
Amadou ri epi se lè sa li wè non tifrè l la sou aparèy la. Amadou di wi, mwen rele l bato pou m ka toujou konnen Bato ap tann mwen lakay la ak manman m pou m pote manje pou yo.
Amadou pran lanmè, aparèy la pa byen fonksyone, li pran dlo, se bon sekou lòt mesye bò rivaj yo ki fè Amadou pa nwaye.
Malgre tou, Amadou pa abandone lide a. Men, tout moun sou katye a tap pase l nan rizib. Twa jou apre, Amadou fin fè reparasyon, vide dlo nan aparèy la pou l gade si l gen twou ladan l. Apre tout tès, Amadou tounen bò rivaj la, jou sa, mesye yo sèmante si Amadou gen pwoblèm ankò yo pap ede l.
Amadou pran lanmè depi 6 zè nan maten, tout katrè aprè midi yo pa wè okenn siy de Amadou, alò yo te kouri anonse kay Amadou ke Amadou mouri nan lanmè a.
Amadou menm te sou dlo a, lwen sou lorizon ap chante pou Agwe. Vè 8tè diswa, pandan Amadou ap kochte bato l bò rivaj la li tande gwo kriye nan vilaj la, li kouri al gade sa ki genyen, lè li rive lakay li, li jwenn bato mouri. Lè l mande kisa ki pase, yo di se sezisman ki touye tifrè a paske yo te panse Amadou mouri, yo vin di sa kay manman, tifrè a sezi, li mouri.
Amadou te bay tout dlo ki gen nan kò l tèlman li tap kriye.
Lè moun nan vilaj yo ale bò rivaj la, yo te jwenn bato Amadou a chaje ak pwason. Yon kategori pwason manchlong, bèk long, woz, ble, pwason gwo bibit, pwason je dyaman. M pa kache di nou.
Nan demen, yo ofri yon sakrifis pou Agwe epi yo fè chante yon antèman manchlong, dore. Yon antèman ki kaptive memwa tout moun nan vilaj la. Epi se konsa, sitwayen ki pa pi konsekan ke sa di moun yo, ann fè yon gwo bato pou n onore memwa Bato.
Tout moun te dakò, tout moun te aksepte. Epi yo te di, apre twa jou yap kòmanse travay. Twa jou apre, tout moun te mete yo a louvraj. Anyen pat ka kanpe yo, ni grangou klowòks, ni goudougoudou, ni move tan. Pat gen okenn lide tèt bòbèch ki tap pataje antre yo. Se te yon travay kote tout moun te mete tout yo menm, se pat yon travay degrenngoch. Depi kòk chante, depi douvanjou pase lannuit yon pataswèl tout moun nan vilaj la bridsoukou gentan la. Ap chante, ap djaye.
Medam yo ap danse bolewo, timoun yo ap bat tanbou. Granmoun fanm yo menm bò twa wòch dife ap prepare yon ti losyè lavi pou travayè yo. Mesye yo ap voye kout mato, kout rach, kout si ak bèl blag. Se pa ti amoni. Inyon te renye !
Pami yo te gen yon atizan, ki pran yon moso bwa, li fè fòm figi Bato, tifrè Amadou a, epi li plase l devan aparèy la.
Amadou ak manman l te kontan, yo te fyè tou. Rèv la te jwenn ralonj apre lanmò Bato.
Apre konstriksyon bato sila, premye jou mesye yo pral pran lanmè a, Amadou kanpe li di : " Pa bò isit, nou aprann mete rèv nan tiwa paske moun ki te la avan nou yo pat fè pi plis ke sa. Chak moun ki la s on grenn mayi ki nan yon zepi, kidonk, nou chak s on pye mayi, chak pye mayi ka fè yon jaden. Yon jaden mayi ka nouri tout yon peyi. Balenndjo te di m fou, jodi a sevre foli m nan pran nanm Bato men li ba nou lespwa. Jodi a foli a pote yon asirans pou nou e pou tout lòt jenerasyon kap vini apre nou. Ann kontinye kole zepòl nou ansanm pou n keyi leve solèy, bay bab lalin angrè, wouze zetwal yo avan yo file. Ann fè vwa nou reveye tout vilaj yo, pou rèv yo pa trepase nan dòmi."
Tout moun tè kontan e yo te bat gwo bravo pou Amadou.
Depi jou sa, vilaj la pa janm manke manje e moun ap soti nan kat kwen zile a swa pou vin achte pwason oubyen pou vin bay konstwi yon boujon nan rèv Amadou a, ki pa lòt ke yon Bato.
Obdiel Zidane Dormélus. Zizou
_Boujon rèv_ 23/10/2021