nguồn gốc của hoa mai
nguồn gốc của hoa mai là trong khoảng Trung Quốc, loài cây này xuất hiện cách đây khoảng hơn 3000 năm về trước. Theo biên chép của Phí Cung Ấn đời Minh ở sách “Trân hương bảo ngự” nói rằng: “Đắc Kỷ ái lãm hàn mai. Trụ tằng ngự tuyết đồng lãm chi”. Dịch ra có tức là "Đắc Kỷ thích ngắm hoa mai trong lạnh giá. Trụ vương thường đội tuyết cùng ngắm." Nhờ vẻ đẹp của hoa mai, từ thời xa xưa, người Trung Quốc vốn ưa thích hoa mai, hoa mai cùng với Tùng, Cúc không những được xem là đội ngũ “Tuế hàn tam hữu” mà còn được được trân trọng là quốc hoa của mình.
Thuở Việc đầu tiên, hoa mai được đặt với những cái tên nghe tương đối hoa mỹ và dựa trên đặc biệt của hoa như “Yên chi mai” chỉ loài hoa mai có màu đỏ hồng, “Thủy tiên mai” là loại hoa mai 6 cánh tròn giống như hoa thủy tiên, “Lục ngạc mai” tức loài mai có đài hoa màu xanh đậm,… Theo tư liệu cũ biên chép lại, hoa mai của Trung Quốc được phân thành 4 loại chính, đó là: Bạch mai, Thanh mai, Hồng mai và Mặc mai.
Hoa mai Đầu tiên vốn là cây hoang dại. Cây thích ứng tốt với điều kiện khí hậu nhiệt đới, khả năng sinh trưởng và phát triển tốt. Người ta nhận thấy ví như cây mai được chăm nom cẩn trọng thì hoa nở sẽ rất đẹp và cây có tuổi thọ cao. Chính nhờ đặc điểm rụng lá vào cuối mùa đông, nở hoa khi đầu mùa xuân nên vườn mai vàng đẹp thường được trồng làm cây cảnh chơi Tết Nguyên Đán ở châu Á nói chung và Việt Nam nói riêng.
Ý nghĩa hoa mai trong cuộc sống
Cây mai từ xưa cho tới hiện tại được xem là một loại cây quý, bởi cây có được sự phú quý và tốt lành. Điều này có thể được nhìn thấy qua nhựa sống kiên cường, quật cường của cây. Cây mai trước khi trổ bông vàng tinh ma của mùa xuân đã phải trải qua mùa đông khắc nghiệt, hứng chịu những cơn gió lạnh để có thể đơm hoa. Bởi thế mà cây được xem như một động lực cổ vũ ý chí cho mọi người cố gắng làm việc, trải qua những thăng trầm để đem lại thành quả tốt đẹp, tỏa sáng giống như những bông hoa mai vàng nhãi kia. Với những ý nghĩa tốt đẹp ấy mà hình ảnh cây mai được chọn là một trong bốn loại cây tứ quý, thường xuất hiện trong các bức tranh tứ quý “Tùng Cúc Trúc Mai”, hay những bức tranh có tựa đề “Hoa khai phú quý”.
Ý nghĩa hoa mai ngày Tết
không phải trùng hợp hoa mai trở nên biểu trưng ngày Tết của người Việt. Những người trồng mai, săn sóc cây mai sẽ thấy được sự ươm mầm, cắm rễ sâu trong đất, không tắt hơi phục bởi mưa giông bão tố cho tới thời tiết có nghiệt ngã tới mấy vẫn bền bỉ theo năm tháng và chan chứa sinh khí. phổ thông gia đình khi chọn mai bác Tết quan niệm rằng, hoa mai tấp nập vào ngày mùng 1 Tết thì gia đình sẽ an nên làm ra, tài lộc như nước. Vậy nên, hình ảnh mai vàng nở đầu năm giống như một điều kỳ diệu, lan tỏa sự sang giàu phú quý cho cả khách đến thăm nhà. Dân gian còn cho rằng ví như hoa mai nở càng phổ biến cánh thì tài lộc sẽ càng rộng rãi. Đặc biệt ví như cây mai nhà nào nở toàn hoa mai 7 cánh thì nhà ấy sẽ “đại cát đại lợi”. Có nhẽ Chính vì thế, mặc dầu ton tả với mọi thứ nhưng ko ai có thể quên chuẩn bị chậu mai hay một nhành mai để dâng lên ông cha và trang trí trong ngày Tết. Việc trưng bày cây hoa mai bến tre trở nên một ý nghĩa về mặt ý thức lớn lớn cho mỗi gia đình vào dịp Tết. tục truyền, trước lúc Mãn Giác Thiền sư viên tịch đã viết: "Chớ tưởng xuân tàn hoa rụng hết Đêm qua sân trước một nhành mai." Chỉ sau một đêm, trước thềm bỗng nhiên hàng loạt những nhành mai sôi động một cách tuyệt diệu. Có lẽ Vậy nên gia đình nào cũng cố gắng trang hoàng một số hoa mai nhộn nhịp trong nhà với ước muốn thao tác sang năm mới có đa dạng niềm vui, hạnh phúc. Không chỉ vậy sắc mai vàng biểu tượng cho sự ấm no, giàu sang phú quý. Mai vàng nở đầu năm như mang lại sự phồn vinh, hạnh phúc cả một năm.
Đặc điểm của cây mai vàng
hình dạng và bộ rễ: Cây mai có dáng vẻ thanh cao, thuộc loại cây đa niên, tức có thể sống và vững mạnh tốt đến hơn một trăm năm. Cây mai vàng là cây thân gỗ, nên thân cứng cáp, cành khá giòn nhưng vẫn có thể uốn để tạo dáng cây. Thân cây xù xì và phổ biến cành rộng rãi nhánh. Tán cây có lá thưa, nếu để tăng trưởng tự do thì cây mọc từ hạt có thể cao tối đa đến 20 - 30m. Gốc cây khá lớn, và bộ rễ cây mai vàng lồi lõm có độ đâm sâu tới hai - 3m.
Lá mai: Lá mai là lá đơn, mọc xen kẽ so le, có phiến lá hình dáng trứng thon dài. Lá có màu xanh biếc nhưng mặt dưới của lá màu tương đối ánh vàng
Hoa mai: Hoa mai là loại hoa lưỡng tính. Hoa mọc ra từ các nách lá và tạo thành từng chùm. Việc trước tiên hoa mọc ra hoa cái, sau ấy hoa cái sẽ nở bung ra xuất hiện những chùm nụ xanh non. Từ một tuần, nụ hoa sẽ nở thành những cánh hoa mai vàng tươi tinh ranh. Tạo thành hoa mai thường có 5 cánh nhỏ và mỏng mảnh nhưng cũng có bông đặc trưng lên tới 9 – 10 cánh. Hoa mai thường nở trong 3 ngày sẽ tàn
thời gian hoa nở: Tuy hoa mai thường nở vào mùa xuân nhưng do thời tiết thay đổi nên việc ra hoa cũng thất thường, dẫn đến hiện tượng cây mai nở sớm hoặc hoa mai nở trái mùa. Ko phải gần như hoa đều có thể đậu quả. Nếu hoa nào đậu thì sau khi tàn, bầu noãn của hoa sẽ phình lớn lên. Thời kì sau sẽ kết hạt.
Các loại hoa mai
Theo Con số, trên toàn cầu hiện nay có khoảng hơn 24 loại và có khoảng 19 loại mai vàng Việt Nam. Trong ấy, 6 loại mai phổ quát nhất trên thế giới ấy là Mai Cao Miên (Mai vàng Campuchia), Mai vàng Indonesia, Mai vàng Myanmar, Mai vàng Nam Phi, Mai vàng châu Phi và Mai vàng Madagascar. Có thể nói đến 1 vài loại mai phổ biến nhất hiện nay:
Mai Tứ Quý: Cây mai Tứ Quý còn được gọi là cây mai đỏ và có tên khoa học là Ochna Atropurpurea. Đây là loài hoa kiểng không những mở vào màu xuân mà có thể nở vòng vo năm. Đặc trưng hơn đa dạng loài khác, cây mai này nở hoa hai lần, lần đầu màu vàng, lần tiếp màu đỏ. Khi đầu nở, hoa mai có 5 cánh vàng tươi sẽ rụng hết khi tàn, còn 5 đài hoa chuyển sang đỏ sẫm và úp vào như búp ấp ôm lấy nhụy hoa
Hạnh Mai: Cây hạnh mai có tên khoa học là Prunes Mume, tên gọi khác là cây mai mơ. Nó có chiều cao hạn chế hơn phổ quát loài khác, chỉ khoảng 6 - 9m. Lá cây mai mơ bản rộng hình bầu dục, nhọn ở đầu và có răng cưa nhẹ. Hoa mai 5 cánh thường có hai sắc màu nổi trội là trắng và hồng. Quả lúc non thì màu xanh, lúc chín sẽ có màu vàng và có vị chua chua ngọt ngọt
Bạch Mai: Hoa bạch mai có chiều cao tối đa khoảng 15m, được trồng chủ yếu ở Bến Tre, vùng núi Bà Đen - Tây Ninh, Hà Tiên. Hoa có màu trắng trong sáng, gồm 6 - 8 cánh dày, hơi tròn, nhụy vàng và tương đối giống như hoa sứ. Một điểm yếu của oài mai trắng này khá khó trồng và coi sóc
Hồng Mai: Tên kỹ thuật của cây Hồng mai là Jatropha pandurifolia thuộc cây thân gỗ, chiều cao chỉ khoảng 1 - 4cm. Lá cây màu xanh thẫm, mọc đơn lẻ và xẻ thùy. Hoả hồng mai 5 cánh, màu hồng xinh và nhị hoa vàng tươi. Hoa mọc thành cụm ở các đầu nhánh và nở tản mác loanh quanh năm chứ không những vào mùa xuân. Quả của hồng mai lúc chín thì có màu nâu đen
Hoàng Mai: Đây là loại cây mai vàng còn có tên khác là Lạp mai. Những bông hoa năm 5 cánh nhỏ nhắn, có màu vàng tươi ranh con. Cây có tên Lạp mai vì loại cây mai này mỗi năm chỉ nở một lần vào cuối tháng chạp âm lịch
Nhất Chi Mai: Cây nhất chi mai có gốc lớn xù xì, thân gỗ đen bóng. Lá nhỏ, có màu xanh non, phần đầu nhọn nhìn giống hình mũi mác. Hoa nhất chi mai nhỏ hơn so với các loại khác gồm rộng rãi cánh mỏng, Đầu tiên có màu trắng, tới gần lúc hoa tàn thì chuyển dần sang màu đỏ. Hoa có thể mọc bông đơn hoặc thành chùm
Ngoài những loại mai nhiều nhất như trên, Việt Nam còn có phổ thông loại mai khác. Chẳng hạn như cây mai song mai, cây mai chiếu thủy, cây mai hoa đăng, cây mai dương, cây mai chỉ thiên (cây mai vạn phúc, cây mai tiểu thư), cây thanh mai, cây mai hoàng yến, cây hoa mai đá, cây tùng tuyết mai, cây mai nhật, cây mai thái, cây cẩm tú mai, cây mai rừng (mai núi), cây bạch tuyết mai,…